. تفسير «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ»(سوره تکاثر، آیه ۷)

ابراهيم بن عباس صولی کاتب در سال ۲۲۷ هـ ق در اهواز گوید: یکی از روزها در محضر حضرت رضا بودیم، فرمود در دنیا نعمت حقیقی و واقعی هرگز وجود ندارد. 

یکی از فقهاء گفت خداوند متعال می فرماید: «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النعيم مقصود از این نعمت آب سرد و گوار است. 

در این هنگام حضرت رضا فرمود شما این طور تفسیر کرده اید و در این باره اختلاف نموده اید گروهی گفته اند: آن آب سرد است و دسته ای گفته اند غذای پاک میباشد جماعتی گفته اند: خواب خوش است. سپس فرمود

لَقَدْ حَدَّثَنِي أَبِي عَنْ أَبِيهِ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ لا أَنَّ أَقْوَالَكُمْ هَذِهِ ذُكِرَتْ عِنْدَهُ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَجَلَّ لَتُسْئَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ فَغَضِبَ اللهِ وَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَا يَسْأَلُ عِبَادَهُ عَمَّا تَفَضَّلَ عَلَيْهِمْ بِهِ وَ لَا يَمُنُّ بِذَلِكَ عَلَيْهِمْ وَالِامْتِنَانُ بِالْإِنْعَامِ مُسْتَقْبَحُ مِنَ الْمَخْلُوقِينَ فَكَيْفَ يُضَافُ إِلَى الْخَالِقِ عَزَّ وَ جَلَّ مَا لَا يَرْضَي لِلْمَحْلُوقِينَ بِهِ وَ لَكِنَّ النَّعِيمَ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ وَ مُوَالَا تُنَا يَسْأَلُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَنْهُ ....

پدرم از پدرش حضرت صادق روایت می کرد که روزی همین گفتگوها در محضر آن جناب پیش آمد و آیه مورد بحث قرار گرفت. 

امام صادق از این گفتگو و تفسیرها ناراحت شد و فرمود: خداوند از نعمت هائی که به بندگانش مرحمت کرده سؤال نمیکند و منت نمی گذارد منت نهادن برای بندگان مذموم است تا چه رسد به خداوند و لیکن مقصود از نعمت در این آیه محبت ما اهل بیت است که خداوند متعال بعد از توحید و نبوت مردم را از آن بازخواست می کند زیرا بنده ای هر گاه به این مورد عمل کرد راه بهشت و نعیم آن را پیدا می کند.

فرمود: پدرم از پدرش از پدرانش از علی روایت کرده که حضرت رسول ﷺ فرمود: ای علی! نخستین پرسشی که بعد از مرگ از انسان می شود توحید و نبوت من و ولایت تو میباشد و هر کسی اقرار کند و اعتراف نماید در نعمتی که هرگز زایل نمی گردد وارد می شود.( ر.ک: عیون اخبار الرضا ۱۲۹:۲ ح ۸ مسند الامام الرضا ٣٨٦:١)