رعایت احترام پدر

امام رضا مردم را نسبت به پدر سفارش میکرد و حرمت آنان را یاد آور می شد. از این رو در سخنان ارزشمند خود حقوق پدر را بیان می کرد و چنین می فرمود:

باید از پدرت اطاعت کنی و نسبت به او نیکویی نمایی و در برابرش تواضع و خضوع کرده و به بزرگی از او یاد کنی و مورد تمجید و تعریف قرارش دهی و در محضرش آهسته سخن گویی، چرا که پدر اصل و ریشه فرزند و فرزند بخشی از اوست. اگر پدر نبود فرزند هم نبود.

ای فرزندان با قدرت و توانایی خداوند متعال دارایی و شرافت و جانتان را در راه به دست آوردن خشونت پدران بکار گیرید. به راستی که از رسول خدا روایت میکنم که آن حضرت فرمود:

 خود و دارائیت به پدرت تعلق دارید ،بنابراین خود و ثروت خویش را فدای پدرت نما و در راه خشنودی به مصرف برسان و در حال زندگی وی از آنان پیروی کنید و احسان و نیکی نمایید. و پس از مرگشان با طلب بخشش و رحمت از خداوند به آنان رحم کنید.

چرا که از رسول خدا له نقل شده که فرمود: هر کس به پدرش در حال حیات و زندگیش نیکی و احسان کند ولی پس از مرگش او را از دعای خیر فراموش نماید خداوند او را عاق و نافرمان می نامد(۱)(فقه الرضا ۳۳۴).

سفارش درباره حقوق مادر

مادر نیز از نظر امام رضا دارای احترام و حقوق فوق العاده ایمیباشد. از این رو آن حضرت در یکی از پیامهای ارشادی خود در همین راستا چنین می فرماید:

بدان که حق مادر از لازمترین حقوق و از واجبترین واجبات می باشد. زیرا او در شرایطی تو را در رحم خود پرورانیده و از شیره جانش به تو خورانیده است که هر کس در چنان شرایطی حاضر به تحمل این همه زحمات نبوده است تو را با جان و دل و سر و چشم و گوش و همه جوارحش با تمام محبت و رضایت حفظ و نگهداری میکرد و با کمال مسرت و خوشحالی ناراحتیهایت را برطرف می ساخت و با تمام قوا میکوشید تا خواسته هایت را برآورده سازد و حاضر بود خود گرسنه بماند اما تو را سیر کند و خود تشنه باشد، ولی تو را سیراب نماید خود برهنه باشد و تو را بپوشاند و یا خود در آفتاب بماند و تو را در سایه گذارد.

بنابراین سپاسگزاری از زحمات مادر و احسان و نیکویی و مدارا با او بایستی به اندازه خدمتش باشد. اگرچه شما طاقت و توان انجام کوچکترین حق او را جز به توفیق و یاری پروردگار جهان ندارید و به تحقیق خداوند متعال حق او را قرین حق خود قرار داده و فرموده:

است: «وَ اَشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِير»(۱)(لقمان ٫ ۱۴)

به انسان توصیه کردیم شکر من و پدر و مادرت را به جا آور که بازگشت همه به سوی من است. (۲)(فقه الرضا ۲۳۴ )