نمونه ای از تعلیمات طبی

یکی از آثار برجسته امام رضا «رساله ذهبيه طبيه» (۱) علت نام گذاری آن به رساله ذهبیه آن است که مأمون پس از مطالعه آن اثر پربها دستور داد تا آنرا با آب طلا نگاشتند. ) نام دارد که مشتمل بر بعضی از دستورات طبی است، امام آنرا به خواهش مأمون نگاشت. فرازهایی از آن تعلیمات بهداشتی چنین است:

·       هنگام غذا خوردن باید ابتدا از غذای سبک و رقیق بخورید و آنگاه از غذاهای سنگین هضم.

·       شب ها زود بخوابید بلکه بهتر است دو ساعت پس از صرف شام به بستر بروید.

·       دندانها را زیاد مسواک نمایید تا لثه ها چرک نگیرد و برای سفیدی دندان از نمک استفاده کنید.

·       خوردن انار موجب تقویت خون و بدن است.

·       با معده پر به حمام نروید زیرا موجب مرض قلبی خواهد بود.

·       آب سرد پس از غذای گرم نخورید زیرا موجب ضعف دندان می شود.

·       با آبی که در آفتاب گرم شده باشد خود را مشوئید زیرا مبتلا به مرض میشوید.

·       ادرار خود را نگاه ندارید تا مبتلا به سنگ مثانه نشوید.

·       روی غذا آب ننوشید تا معده فاسد نگردد.

·       عسل را با زنجبیل بخورید تا حافظه قوی گردد.

·       در تابستان در آفتاب ننشینید زیرا مبتلا به زکام خواهید شد.

·       مبتلایان به سردرد در تابستان ماهی تازه بخورند، نافع است.

·       شخص مسافر لازم است در حین مسافرت آب غوره و سرکه و زیتون خام بخورد.

·       نوشیدن برف آب شده و تگرگ برای بدن مضر است.

·       خوردن شیر و ماست در هر هفته موجب تعديل حرارت بدن می شود و جسم را از آسیب بادهای وزنده حفظ میکند.

·       در فصل بهار، گوشتهای لطیف و تخم مرغ نیم پخته بخورید و از خوردن پیاز و ترشی پرهیز کنید.

·       در فصل تابستان از سبزیجات و میوه های تازه و گوشت گوسفند و ماهی تازه بی نمک و گوشت مرغ تیهو و دراج و شیر بیشتر استفاده کنید.

·       در اوائل پائیز خیار و خربزه بخورید و در اواخر آن از کرفس و نعنا و تره پرهیز کنید.

·       در فصل زمستان هر بامداد استحمام کنید و ماهی تازه و شیر بخورید و ورزش بسیار کنید.(1) چهارده معصوم عمادزاده ص ۴۱۹ به نقل از رجال اسلام، ص ۹۱۴)