مناظره ی پنجم

روزی مأمون در مقام آن برآمد که از امام رضا عليه السلام اعتراف بگیرد که علویین و بنی عباس در انتسابشان به رسول خدا (ص) یکسان هستند تا به گمان باطل خود ثابت کند که خلافتش و خلافت گذشتگانش بر حق بوده است ولی پس از صحبت با امام (ص) نتیجه برعکس و به زیان مأمون تمام شد. 

داستان از این قرار بود که روزی مأمون لع و امام رضا (ع) با هم در حال گردش بودند مأمون به امام (ع) چنین گفت:

ای ابوالحسن من پیش خود فکر کرده ام که ما بنی عباس و شما علویین در انتسابمان به رسول خدا (ص) یکسان هستیم و هیچ کدام از ما و شما به رسول خدا(ص) نزدیک تر نیستیم آیا چنین نیست.

 بنابراین اختلاف بین پیروان ما و شما در این مورد از روی تعصب و بدون جهت میباشد.

حضرت رضا عليه السلام چنین فرمود:

بگو ببینم اگر هم اکنون رسول خدا (ص) بر ما ظاهر گردد و از تو دخترت را خواستگاری کند آیا با این ازدواج موافقت میکنی.

پاسخ مأمون:

سبحان الله البته موافقت میکنم و این بالاترین افتخاری است که نصیب من میگردد. حضرت رضا علیه السلام چنین فرمود:

بسیار خوب حالا بگو ببینم آیا رسول خدا (ص) میتواند از دختر من هم خواستگاری کند و آیا من میتوانم دخترم را به عقد پیامبر خدا(ص) در بیاورم.

مأمون در دریائی از سکوت فرو رفت و سپس چنین جواب داد آری به خدا قسم شما فرزندان حضرت علی (ع) در خویشاوندی با رسول خدا(ص) به مراتب از ما نزدیک تر هستید. (بحار جلد ۴۹ صفحه ۱۸۸ مسند الرضا (ع) جلد ۱ صفحه ۱۰۰)

فرق بین آل محمد (ص) و امت حضرت محمد (ص) 

و نیز روزی علمای بزرگ اهل سنت از آن بزرگوار چنین سؤال کردند بين امت حضرت محمد (ص) و آل محمد (ص) چه فرقی است ؟ حضرت فرمود: امت عام است و شامل همه ی امت اسلامی می گردد و آل خاص است و شامل عترت و فرزندان آن بزرگوار میگردد. 

علمای حاضر در مجلس به حدیثى ضعيف السند استدلال کردند که رسول خدا (ص) فرموده است تمام امت من آل من هستند.

امتی آلی

حضرت فرمود: آیا صدقات واجب بر تمام امت حرام است یا فقط بر فرزندان رسول خدا (ص) حرام است. 

گفتند صدقات واجب بر تمام امت حرام نیست و فقط بر فرزندان رسول خدا صلى الله علیه و آله حرام است.

حضرت فرمود: پس آل پیغمبر خاص است و فقط شامل فرزندان رسول خدا صلى الله عليه و آله میگردد ولی امت عام است و تمام امت اسلامی را شامل می گردد. (عيون جلد ۱ صفحه ۲۲۹)

مرحوم آیه الله کمپانی درباره ی صفات اخلاقی و عظمت علمی حضرت رضا علیه السلام چنین سروده است:

بنور علمه و حسن المنطق       يكشف عن سر الوجود المطلق 

و في بيانه مكارم الشيم     و في مغانيه بدائع الحكم 

كل كلامه جوامع الكلم      عقودها وثيقه لا تنفصم 

به تجلت لاولي الابصار     حقايق الاسرار و الانوار 

به سمت معاهد العلوم      حتى علت على ذرى النجوم

 آن بزرگوار با نور دانش و گفتار نیکوی خویش از اسرار هستی و جهان آفرینش پرده بر میدارد. 

در سخنانش علو مقام و بزرگواری متجلی میباشد و در بیانش سخنان حکیمانه و گهربار نهفته است.

تمام سخنان آن حضرت مانند گردن بندی جواهرنشان زیبا و ناگستنی است با این گفتار حکیمانه بود که حقایق دینی و اسرار نهفته ای از علم و دانش را برای دانشمندان و اهل بصیرت آشکار فرمود.

آری با این بیانات است که مجامع علمی را به اوج کمال رسانده است و عظمتش از ستارگان آسمان نیز بالاتر رفته است.

مرحوم دکتر قاسم رساگوید

ای شه طوس که سرچشمه ی الطاف خدائی    جان ما باد فدایت که ولی نعمت مائی

میوه ی باغ رسالت شه إقليم وجود    بحر مواج علوم و کرم و لطف و عطائی

ما ضعیف ایم و پناهنده به این حصن ولایت    رحمتی کن به ضعیفان که معين الضعفائي

ما گدایی ایم و تو سلطان چه شود کز ره احسان   نظر لطف و عنایت فکنی سوی گدائی

زد به نام تو خدا سکه ی تسلیم و رضا را     که تو شایسته ی این سگه ی تسلیم و رضائی

گره از کار فرو بسته ی ما کس نگشاید    تو مگر عقده از دلهای پریشان بگشائی

کوته از دامنت ای شه منما دست رسا را    که تواش ضامن و فریاد رس روز جزائی