تشییع باشکوه

در مدت اقامت کوتاه آن حضرت در قم زنان گروه گروه به دیدار ایشان میشتافتند پس از رحلت آن بانوی عظیم الشأن مردم قم با تجلیل فراوان پیکر پاکش را تشییع کردند و تصمیم گرفتند حضرت را در باغ سیره امام رضا - علیه السلام - بابلان به خاک سپارند از این رو پس از مشورت به دنبال پیرمرد پرهیزگاری که قادر نام داشت فرستادند تا وارد قبر شود و آن حضرت را دفن کند. ناگهان مردم دیدند از جانب شنزار دو سواره که نقاب بر چهره زده اند به سرعت به سوی آنان می آیند آنان به جنازه نزدیک شدند، یکی به درون قبر رفت و دیگری پیکر مطهر حضرت معصومه را برداشت و به او داد و مراسم دفن را به طور کامل انجام دادند و بی آن که با کسی سخنی بگویند بر اسبهای خود سوار شدند و از محل دور شدند. برخی از محققان معتقدند این دو سوار حضرت رضا و فرزندشان حضرت جواد الائمه - عليهما السلام - بوده اند که با اعجاز خود را برای بانوی بی همتای روزگار فرهیخته زن نامدار که به عشق دیدار برادر و برای انجام رسالت مهم از مدینه راهی مرو شده بود و اکنون در غربت و مظلومانه رحلت یافته بود. همان طور که حضرت موسی بن جعفر برای اقامه نماز بر بانو شطیطه و شرکت در مراسم دفن و کفن ایشان از مدینه به نیشابور آمد ( زندگانی کریمه اهل بیت، ص ۱۴۶). 

فضیلتهای فاطمه معصومه - سلام الله عليها 

آن حضرت دارای فضیلتهای حیرت انگیز و شگفت آوری است. در زیارت نامه ایشان در این باره چنین آمده است. فان لك عند الله شأناً من الشأن. همانا شما در درگاه خدا شأن خاص و عظیمی دارید. یکی از فضیلتهای حضرت معصومه - سلام الله عليها - علم و دانش ایشان است بر پایه روایتی گروهی از مردم قم به مدینه آمدند و به خانه حضرت موسی بن جعفر - علیه السلام - رفتند وقتی به خانه آن حضرت رسیدند متوجه شدند حضرت در منزل حضور ندارند. نامه های مردم را که حاوی پرسشهای دینی بود به منزل حضرت دادند و به امید گرفتن پاسخها پس از چند روز برگشتند و پاسخ نامه ها را از دختر فاضله آن حضرت فاطمه معصومه - عليها السلام گرفتند و با شادمانی راهی وطن شدند. در مسیر راه به طور تصادفی با امام موسی بن جعفر - عليه السلام - برخورد کردند و ماجرا را به عرض آن حضرت رساند، آن حضرت نامه ها را از آنان گرفت و مطالعه کرد پاسخهایی را که فاطمه معصومه با دقت و درستی نوشته بودند تحسین کردند و سه بار فرمودند: «فداها ابوها پدرش فدایش باد. جواب های علمی حضرت معصومه به نامه های مردم قم در زمانی بود که سن ایشان بسیار کم بود. از آن حضرت روایات متعددی نیز نقل شده است که به یک نمونه آن اشاره میشود در این جا به یکی از آن روایات که افزون بر عالمان شیعه چهار تن از محدثان بزرگ اهل سنت نیز آن را نقل کرده اند، فرا روی خوانندگان می نهیم. روایت کرده اند از فاطمه دختر امام صادق و او روایت کرده است از فاطمه دختر امام باقر و ایشان از فاطمه دختر امام سجاد و آن بزرگوار از فاطمه و سکینه دختران امام حسین و آنان از ام کلثوم دختر فاطمه زهراء و ایشان روایت کرده است که مادرم فاطمه زهرا علیها السلام - فرمود: أنسيتم قول رسول الله يوم غدير خم من كنت مولاه فهذا على مولاه و قوله انت منى بمنزلة هارون من موسى آیا فراموش کردید سخن رسول خدا را در روز غدیر که فرمود: هر کس من مولا و رهبر او هستم پس علی مولا و رهبر او است و نیز به علی فرمود نسبت تو به من مانند نسبت هارون به موسی - علیها السلام - است.

  معنویت و عبادت

آن حضرت در عبادت و راز و نیاز با خداوند متعال و پرهیز از گناهان گام های بزرگی برداشته تا آن جا که برادر بزرگوارش امام علی بن موسی الرضا - عليه السلام - لقب «معصومه را به ایشان داد معصومه یعنی زنی که حریم حرمتهای الهی را پاس میدارد و وارد عرصه ویران گر گناه و غضب الهی نمیشود آن حضرت در مدت اقامت ۱۷ روزه اش در قم به قدری خالصانه عبادت کرد که برای قمی ها خاطره ای شد و محل عبادتش را حفظ کردند. از این رهگذر بود که به مقامات معنوی بلندی رسید و مراحل معنویت را پیمود.

اطاعت از مقام ولایت و امامت

آن فرهیخته زن بی بدیل از فرمانهای برادرش که امام مسلمانان بود اطاعت می ورزید از این رو تا آن حضرت اشاره کرد راهی قم شود رحل سفر بربست و به سوی قم رهسپار شد.

 دختر روح و جسم رسول خدا

در زیارت نامه آن حضرت واژه ها و جمله های عجیبی به کار رفته است؛ بی شک امام زاده زیاد است و همه امامزادگان محترم اند، اما حضرت رضا - علیه السلام - در زیارتی که برای ایشان بیان فرموده، کلمات پرمعنایی به کار برده که از شأن عظیم و منزلت والای و کم نظیر این بانوی بزرگ حکایت دارد بنگرید سلام بر شما ای دختر رسول خدا سلام بر شما ای دختر فاطمه و خدیجه سلام بر شما ای دختر امیر مؤمنان سلام بر شما ای دختر حسن و حسین سلام بر شما ای دختر ولی خدا امام کاظم ] ! سلام بر شما ای خواهر ولی خدا و سلام بر شما ای عمه ولی خدا! این تعبیرها به احتمال بسیار زیاد تنها بیانگر شرافت خانوادگی نیست گرچه آن هم به جای خود بسیار اهمیت دارد - بلکه نشان گر آن است که فاطمه معصومه افزون بر جنبه جسمانی فرزند راستین معنوی و با صلاحیت رسول خدا ،فاطمه خدیجه و امیر مؤمنان است. چه این که همان طور که اشاره شد مقامات معنوی بلندی را طی کرده و به جایی رسیده است که صدها سال است عارفان بزرگ و آنان که از غیر خدا وارسته اند و تنها به او دل بسته اند به زیارت او می آیند و فروتنانه با خشوع در برابر ایشان بر سر سفره گسترده معنویت او می نشینند و نوشیدن جرعه ای از آن و دستیابی به قطره ای از دریای ناپیدا کرانه معنویت آن بانوی جلیل القدر را از افتخارات خود می شمارند.

شفاعت

بر طبق روایات آن بانوی عظیم الشأن به دلیل تقوا و فضیلت های متنوعی که داشت به مقام والایی رسید و در زمره کسانی قرار گرفت که به اذن خداوند در روز قیامت شفاعت خواهد کرد؛ در زیارت نامه آن حضرت در این باره چنین آمده است: يا فاطمة اشفعي لي في الجنة فان لك عند الله شأناً من الشأن. ای فاطمه برای رفتن به بهشت ما را شفاعت کن زیرا مقام عظیمی نزد خداوند داری در روایت دیگری درباره فضیلتهای آن حضرت از امام صادق - علیه السلام این گونه نقل شده است. حرم خدا مکه است حرم رسول خدا - صلوات الله عليه و آله - مدینه است و حرم امیر مؤمنان - علیه السلام کوفه است و آگاه باشید حرم من و حرم فرزندان پس از من قم است. آگاه باشید قم کوفه کوچک ما است. بهشت هشت در دارد سه در از آنها به سوی قم گشوده میشود. بانویی از فرزندان من در آن جا رحلت میکند نامش فاطمه دختر موسی است همه شیعیان ما با شفاعت او به بهشت خواهند رفت. بر پایه این حدیث و احادیثی از این دست شهر مقدس قم حرم اهل بیت عصمت است و برخی از درهای بهشت به سوی آن گشوده خواهد شد زیرا فرهنگ اهل بیت عصمت معنویت و ارزشهای دینی از قم به جهان صادر خواهد شد و بزرگترین حوزه مرکز و کانون علمی، آموزشی و تحقیقی اسلام در قم قرار دارد اما فاطمه معصومه - صلوات الله عليها - به منزله قلب قم است. جالب است بدانیم این حدیث را زمانی امام صادق - عليه السلام - بیان فرمودند که هنوز امام موسی بن جعفر - علیه السلام - به دنیا نیامده بودند.

زیارت نامه

همان طور که پیش تر اشاره شد شمار امام زادگان فراوان است و بسیار اما آن دسته از امام زادگانی که معصوم - علیه السلام - برای آنان زیارت نامه ای بیان فرموده باشد کماند و یکی از آنان فاطمه معصومه - صلوات الله علیها - است که امام رضا - علیه السلام - نحوه زیارت نامه ایشان را بیان فرموده است و این خود از فضیلتهای بسیار ارزشمند آن حضرت است.

صص 106-98