اقامه نماز عید

در یکی از اعیاد اسلامی مانند عید فطر یا عید قربان مأمون برای امام پیام فرستاد که امامت نماز عید را بپذیرد و نماز را برگزار فرماید امام پاسخ داد تو شرایطی که میان من و توست میدانی مرا از اقامه نماز معذور دار مأمون گفت: منظورم از این کار آنست که مردم مطمئن شوند و نیز فضیلت تو را بشناسند!»

فرستاده چند بار میان مأمون و امام رفت و آمد کرد و چون مأمون بسیار اصرار ورزید امام پاسخ داد: بیشتر دوست دارم مرا از این کار معاف داری ولی اگر نمی پذیری و ناچار باید این کار را انجام دهم من برای اقامه نماز عید مانند رسول خدا و امیر مؤمنان علی بیرون خواهم آمد».

مامون پذیرفت و گفت: هر طور مایل هستید بیرون بیایید و دستور داد فرماندهان و درباریان و عموم مردم با مداد عید جلوی خانه امام حاضر شوند. با مداد عید پیش از طلوع آفتاب کوچه ها و راه ها از مردم مشتاق پر شد و حتی زنان و کودکان هم آمده بودند و بیرون آمدن امام را انتظار میبردند فرماندهان به همراه سپاهیان سوار بر مرکبهای خود جلوی منزل امام ایستاده بودند.

آفتاب سر زد امام غسل کرد و لباس پوشید و عمامه ای سپید که از پنبه بافته شده بود بر سر نهاد و یک سر عمامه را بر سینه و سر دیگر را از پشت بر کتف افکند؛ و عصا در دست گرفت و به همراهان خویش فرمود: آنچه انجام میدهم انجام دهید. آنگاه پای برهنه در حالی که شلوار و نیز دامن لباس را تا نیمه ساق پا بالا آورده بود، به راهافتاد. پس از چند گام سر به سوی آسمان بلند کرد و چهار تکبیر گفت همراهانش به تکبیر او تکبیر گفتند... امام به در سرای رسید و ایستاد.

فرماندهان و سپاهیان چون امام را چنان دیدند از مرکبها بر زمین جستند و پاپوشها از پای درآوردند و پابرهنه بر خاک ایستادند. امام بر در سرای تکبیر گفت و انبوه مردم با او تکبیر گفتند صحنه چنان شور و عظمتی داشت که گویی آسمان و زمین با او تکبیر میگویند؛ شهر مرو را سراسر گریه و فریاد فرا گرفت. فضل بن سهل چون اوضاع را چنین دید به مأمون خبر برد و گفت: «ای امیر! اگر رضا به این گونه به مصلای نماز برسد فتنه و آشوب میشود و ما همه بر جان خویش بیمناکیم به او پیام بفرست که بازگردد.

مأمون به امام پیام داد ما شما را به زحمت انداختیم دوست نداریم به شما زحمت و رنجی برسد، شما بازگردید با مردم همان کسی که قبلاً نماز میخواند نماز را برگزار نماید. امام دستور داد کفش او را بیاورند و پوشید و سوار شد و به خانه بازگشت (ارشاد مفید، ص ۲۱۴ - ۲۱۳ و عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۱۴۹ – ۱۴۸) مردم بر نفاق و عوام فریبی مأمون پی بردند و دریافتند آنچه در مورد امام ابراز می دارد تظاهر است و هدفی جز رسیدن به اغراض سیاسی خود ندارد.