زندگانی علی بن موسی الرضا علیه السلام
هر چند در تاریخ تولد حضرت رضا علیه السلام اختلاف نظر موجود است لیکن آنچه نزدیک به یقین است این است که این رجود مبارک در روز پنجشنبه یازدهم ذی القعده سال ۱۴۸ هجری از مادری اصیل و نجیب که از بزرگ زادگان و اشراف به شمار میآمد و دارای عقل و کیاست وافر بود و در تواریخ به نام «تکتم (نام دیگر این بانو «نجمه» است.) نامیده شده است، قدم به عرصه وجود گذاشت.
آن حضرت را اولاد ارشد امام هفتم، موسی بن جعفر علیه السلام میدانند میگویند قبلا در عالم خواب چهره (تکتم) را به حضرت موسی بن جعفر نشان دادند و متذکر شدند که پس از اینکه با این دوشیزه ازدواج کردی، پسری از وی متولد میشود که نامش سراسر شرق و غرب را فرا خواهد گرفت و باید نامش را علی بگذاری.
در دوران شیرخوارگی از شیر مادر تغذیه کرد و هر چه رشد میکرد به جدش امیرالمؤمنین علی بن ابيطالب علیه السلام بیشتر شبیه می شد.
اخلاق و رفتار آن حضرت بی اندازه شبیه به پیغمبر اکرم (ص) بود و در زهد و تقوی در دوران خویش نظیر نداشت.
بسیار متواضع و به مال دنیا بی اعتنا بود. روزهای سرد زمستان بر روی گلیم و در ایام تابستان بر روی بوریا می نشست.
هیچ وقت لباسهای ابریشمین و نرم نمی پوشید و مایل بود که لباسهای زبر و خشن بپوشد لیکن هنگامی که در مجالس و محافل رسمی حضور می یافت ناچار روی لباسهای خشن خود روپوش تمیز و نرم می پوشید.
وقتی در جمع علما حاضر میشد هیچ کس یارای مقابله و مباحثه با آن حضرت را نداشت دانشمندان زمان در مقابلش سر تعظیم و تکریم فرود می آوردند و به فضیلت و کمالات آن حضرت معترف بودند. هنگام گفت و گو هیچ وقت سخن کسی را قطع نمی کرد و حاجت محتاجان را روا میداشت و هرگز الفاظ رکیک و ناسزا از میان دو لبش شنیده نشد و اگر او را به «رضا» ملقب ساختند بدین جهت بود که خدا و رسولش او را پسندیدند و مخلوقات آسمان و زمین از وی خشنود بودند و او را برای امامت شایسته می دانستند.
حضرت رضا طرفداران فراوانی داشت. حتى مأمون خلیفه زمان آن حضرت را به دامادی خویش برگزید و در کار ملک داری او را شریک خود ساخت بطوری که بعداً به تفصيل نقل خواهیم کرد صفات نیکوی آن حضرت به قدری زیاد است که به شمارش در نمی آید.