نافله های شبانه روز

انواع نمازهای مستحب

نمازهای مستحبی زیادند و به طور کلی به دو دسته تقسیم میشوند:

۱ - نوافل ۲ - سایر نمازهای مستحب

۱ - نافله های روزانه

۱- نافله نماز صبح قبل از نماز صبح ۲ رکعت.

۲-نافله نماز ظهر قبل از نماز ظهر ۸ رکعت.

۳-نافله نماز عصر قبل از نماز عصر ۸ رکعت

 ۴- نافله نماز مغرب بعد از نماز مغرب ۴ رکعت 

۵-نافله نماز عشاء بعد از نماز عشاء ۲ رکعت

نافله های شب

۱ - هشت رکعت نماز شب. ۲ -دو رکعت نماز شفع.۳ - یک رکعت نماز وتر بنابراین تعداد نافله ها ۳۴ رکعت دو برابر تعداد فرایض است.

بین نمازهای مستحبی به خواندن نافله های شبانه روز بیشتر سفارش شده است.

 در کتب حدیث برای خواندن نوافل یومیه تأکید شده و ثوابها و آثاری مقرر گشته است و به عنوان تتمیم کننده نمازهای واجب معرفی شده است.

در نمازهای مستحب برخی ارفاقها و تسهیلاتی وجود دارد که در نمازهای واجب نیست. این آسان گیری برای جذب بیشتر افراد است.

احکام نمازهای مستحبی

۱-تمام نمازهای مستحبی به صورت دو رکعتی خوانده میشوند مگر نماز وتر در نافله شب که یک رکعت است و نماز اعرابی که به صورت یک دو رکعتی و دو چهار رکعتی خوانده میشود.

۲- در نمازهای مستحبی غیر از چند نماز خواندن سوره واجب نیست.

۳- شکستن نمازهای مستحبی حتی از روی اختیار جایز است.

۴ - زیاد کردن رکن مانند رکوع از روی سهو نمازهای مستحبی را باطل نمی کند.

۵ - در نماز مستحبی شک میان رکعت اول و دوم نماز را باطل نمی کند و نمازگزار می توان بنا بر هر کدام بگذارد.

۶-نمازهای نافله را میشود نشسته خواند ولی بهتر است که دو رکعت نماز نافله نشسته را یک رکعت حساب کند.

۷-نافله ظهر و عصر را در سفر نباید خواند ولی نافله عشاء را به این نیت که شاید مطلوب باشد میتواند به جا آورد.

۸- برای نمازهای واجب بهتر است انسان به مسجد برود ولی درباره نوافل چنین دستوری نیست.

۹-انجام کم و زیاد کردن سهوی در نمازهای مستحبی سجده سهو ندارد.

۱۰- اگر نماز مستحب را کسی در وقتش نتوانست بخواند قضای آن را میتواند انجام دهد. 

۱۱ - نماز مستحبی را میشود در حال راه رفتن و سواری خواند و اگر انسان در این دو حال نماز مستحبی بخواند لازم نیست رو به قبله باشد. 

۱۲ - نمازهای مستحبی را میتوان در حال ایستاده ،نشسته خوابیده موقع راه رفتن و به جا آورد که در این صورت برای رکوع و سجده میتوان با سر اشاره کرد البته باید رو به قبله بودن در حد امکان رعایت شود. 

۱۳ - در نماز مستحبی آرامش بدن شرط نیست و اگر سهواً رکنی اضافه یا کم شود باطل نمی شود.

۱۴- نماز مستحبی را میشود نذر کرد که بعد میتوان آن را در حالت نشسته و یا ایستاده و در حال راه رفتن به جا آورد اما از ابتدا نمیتوان نذر کرد که نماز مستحبی را مثلاً نشسته به جا خواهیم آورد.

امام می فرماید: این گونه نذر کردن محل اشکال است.

طبق حدیث خداوند به فرشتگان مباهات کرده و میفرماید به بنده ام بنگرید چیزی را که بر او واجب نکرده ام قضا می کند(۱)(توضيح المسائل، م ۱۴۰۰). »

(صص54-56)

نماز غفیله

فضیلت نماز غفیله 

یکی از نمازهای مستحبی که بسیار به آن سفارش شده نماز غفیله» است که غفیله از غفلت است. 

پیامبر اکرم (ص) فرمود: نماز مستحبی بخوانید هنگام ،غفلت گرچه دو رکعت نماز کوتاه باشد زیرا این دو رکعت انسان را به بهشت وارد میکند.»

عرض شد یا رسول الله هنگام غفلت چه وقت است؟ فرمود: «میان مغرب و عشاء» 

نماز غفیله دو رکعت است ما بین نماز مغرب و عشاء با فضیلتی بسیار و تأثیری مخصوص در برآورده شدن حوایج دنیوی و اخروی

کیفیت نماز غفیله

امام صادق (ع) فرمود میان مغرب و عشاء دو رکعت نماز بخواند در رکعت اول بعد از «حمد» این آیه را بگوید: «وَ ذَالنُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِباً فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقدر عليه فنادى في الظلمات أن لا اله الا انت سبحانك إني كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ فَاسْتَجَبْنا له و نَجَّيْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وكَذَلِكَ تُنْجِی الْمُؤْمِنِينَ».

و ذوالنون صاحب ،ماهی منظور یونس پیغمبر فرزند من است چون خشمگین رفت پنداشت هرگز بر او تنگ نخواهیم گرفت پس در ظلمات ندا کرد جز تو خدایی نیست تو منزهی همانا من از ستمکارانم پس او را اجابت کردیم و از غم رهایش دادیم و مؤمنین را این چنین رها میگردانیم.

و در رکعت دوم بعد از «حمد»، آیات زیر را «وَ عِنْدَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لا يعلمها الا هو وَ يَعْلَمُ ما في البر و البحرِ وَ ما تسقط من ورقه الا يَعْلَمُها وَ لَا حَبِهِ فِي ظُلماتِ الأرضِ وَ لا رطب و لا يابس الا في كتاب مبين». 

و کلیدهای غیب نزد اوست و جز او کسی آن را نمیداند و آنچه در خشکی و دریاست میداند و برگی بر زمین نمی افتد و هیچ دانه ای در تاریکیهای زمین نیست مگر که از آن آگاه است و تر و خشکی نیست مگر که در کتاب روشن ثبت افتاده است. بعد دستها را به قنوت برداشته و این دعا را میخوانی: «اللَّهُمَّ إِنِّی اسئلك بمفاتح الغيب التي لا يَعْلَمُها الا أنتَ أنْ تُصَلّى على محمد و آل محمد و أن تَفْعَل بی کذا و کذا» و به جای این کلمات حاجات خود را به هر زبانی که بتواند از خدا بخواهد و پس از آن بگوید: «اللهم انت ولي نعمتى و القادر على طلبتى تَعْلَمُ حاجتي فَاسْتَلكَ بحق محمد و آله و عليهم السلامُ لَمَّا قَضَيْتَها لِي»

بارالها تو را به اسرار غیب که جز تو کسی آن را نمیداند سوگند می دهم که بر محمد و دودمان او درود فرستی و درباره من چنین و چنان کنی. بارالها، تو ولی نعمت منی و به برآوردن نیاز من توانایی و حاجت مرا میدانی سوگند به حق محمد و آل او که بر او و بر آنان درود باد که حاجت مرا برآوری .

باز هم میتوانی حاجات خود را از خدا بخواهی امید است به آنچه میخواهی برسی(۱)(مستدرک الوسائل، ج ۱، ص ۴۸۷، رساله حضرت امام، م ۱۴۰۰).