طب جديد و حمام گرفتن با شکم پر

داخل شدن حمام با شکم پر از نظر طب جدید و قدیم منع گردیده و سبب اختلالاتی در معده و روده و عمل هضم میگردد سردی دست و پاودرد شدید در داخل و خارج شكم مخصوصا قسمت بالای آن و پریدگی رنك و گاهی توام با سردرد و سرگیجه و عرق زیاد و بی حالی از علائم این مرض است و علاج آن حقنه و شیاف و اجتناب از خوردن و آشامیدن است بعد از این خوردن شربت عسل که قدری گرم باشد و استراحت به پشت تاثیر خوبی دارد.

(ص156)

بوئیدن عطرها برای جلوگیری از زکام

ه مستقیم تر از هر چیز برای جلوگیری از زکام بوئیدن بوی خوش است متأسفانه علم امروز روی بوئیدنیها و تاثیر آن نظری ندارد و تجربیاتی نیاندوخته است علم و تجربه قدیم تاثیر بوی بعضی از گلها را که از حمله نرگس باشد در تقویت مغز و پیش گیری از زکام باثبات رسانده است.

اثر سیاه دانه در بیماریها

سیاه دانه کلیه و مثانه را مرتب و ادرار را جاری میکند خون حیض را باز و قاعده گی را منظم میسازد کرم معده را میکشد و اشتها را زیاد مینماید سیاه دانه مخصوصاً جویدن آن اعصاب مغز را تقویت می کند و از سستی جلو گیری می نماید.

لاغر شدن و فائده سرکه

یگانه و بهترین رژیم برای لاغری معتدل و حفظ و تقویت بدن آنست که غذای شب ما كم و سبك بوده باشد چنانکه خوردن غذا فقط در صبح و عصر قرار گیرد، سر که یکی از بهترین مایعاتی است که معده و روده را ضد عفونی میکند سودارا درمان مینماید - پاشیدن سر که هوا را تصفیه و اکسیژن را زیاد می کند غرغره و مزمزه با سر که چنانکه امام (ع) دستور میدهد معالج بسیاری از انواع گلو دردها و فساد دندان است .

معجون اطریفل

اطریفل ها انواع مختلفی هستند که در کتابهای قدیم طبی مشروحاً ذکر شده است یکی از انواع آن پوست هلیله کابلی و پوست هلیله زرد و هلیله سیاه و پوست بلیله و امله مقشر همه را مساوی هم کوبیده و با روغن گاو و یا روغن بادام آمیخته آنگاه با سه برا بر همه آنها از عسل ممزوج میکنند برای سستی و ضعف معده و علاج بواسیر و تقویت مغز و اعصاب سودمند است این بود شرح آنچه را که امام علیه السلام در خاصیت اطریفل صغير بیان فرمود.

طعام پر نکند و نیز باشکم خالی حرکت نکند اعتدال در شکم را رعایت کند ؛ در هوای گرم غذای سرد و مرطوب بخورد از گوشت تازه و هلام ( يكنوع خوراک عربی در قدیم ) و سرکه و روغن زیتون و آب غوره و. نظیر اینها استفاده کند باید دانست که در هوای بسیار گرم راه نوردی برای بدنهای لاغر خصوص هنگامیکه شکمشان از طعام خالی باشد مضر است ولی برای بدنهای فر به سودمند . 

اما صلاح حال مسافر و حفظ او از بیشتر آزارها باین است که از آب هیچ منزلی که در آن نزول میکند ننوشد مگر اینکه قبلا آنرا با آب سابق ممزوج کرده باشد یا با آبی که خالص و مخصوص همان منزل باشد و با آبهای دیگر اختلاط یافته باشد .

لازمست مسافر از وطن خود از جائیکه در آن تربیت یافته است مقداری خاک بردارد و در هر منزلی که وارد میشود کمی از آن خاک را با آب مشروب خود بیامیزد و خوب آنرا در هم زده محلول را بکناری بگذارد تا گل آب کاملار سوب کند و آب صاف شود آنگاه بنوشد .*(فلسفه ریختن خاک در آب آشامیدنی

ریختن خاک در آب آشامیدنی بطریق مذکور در صورت سلامت آب يك نوع واکسن طبیعی است و در صورت آلودگی آن يك طريق ضد عفونی ساده و بی ضرر است در این مورد نیز محمد ذکریای رازی و جمعی ازقدماء موافق اند و ابن ذکر یا ، در کتاب اطعمه و اشر به خود تصریح میکند که لازم است مسافر کمی از خاک وطن خود در آب آشامیدنی اش بریزد و پس از صاف شدن بیا شامد ما از شرح بیشتر در اطراف آبها خودداری نمودیم از جهة اطاله آن )

بهترین آبها را امام (ع) معرفی میکند

بهترین آبها برای نوشیدن شخص اعم از اینکه در وطن اقامت کند یا مسافر باشد آبی است که چشمه آن از سمت مشرق و سبك و روشن باشد .

گرامی ترین آبها علاوه بر صفات فوق آنست که محل پیدایش و خروج آن نیز از طرف طلوع خورشید باشد در تابستان یعنی از سمت مطلع تابستانی ، سالمترین و بهترین آبها آبی است که با داشتن صفات مزبور از محل خود بجوشد و مجرای آن شکاف تپه ها و کوههای خاکی باشد آب با وصف مذکور در زمستان سرد و در تابستان ملین طبع است و برای اشخاص حرارتی بسیار نافع است.

آبهای مضر را امام (ع) بیان میکند

آب شور و آبهای سنگین موجب یبوست معده میشود .

 آب برف و آب یخ برای غالب مزاجها مضر و خطرناك است . 

آب باران سبك و گوارا و صاف است و برای تمام اجسام نافع است در صورتیکه زیاد نماند و در مخزن حبس نگردد . 

اما آب چاه شیرین و صاف است بشرطیکه همیشه جریان داشته باشد و در زمین محبوس نشود . 

اما آب درها و گودیها گرم و غلیظ اند خصوص در تابستان چون راکد است و آفتاب دائماً بر آن میتابد و گاهی خوردن چنین آبی باعث غلبه و تحريك صفراء میشود .

امام علیه السلام مینویسد تا اینجا بقدر کافی برای اهل عمل دستوراتی را که در حفظ سلامتی و علاج بیماریها لازم بود بیان کردم اکنون مقداری در مورد عمل مقاربت صحبت میکنیم (و قَدْ وَضَتُ لَكَ فيما تقدم من كتابي هذا ما فِيهِ كِفَايَةٌ لِمَنْ أَخَذَ بِهِ وَ إِنَّمَا أُذْكُرْ مِنَ الْجُمَاعِ مَا هُوَ يَصْلُحُ)

(صص166-169)