جفت بودن اشیاء

امام رضا می فرماید ابزارها خود را محدود می کنند و آلات به همانندهای خود اشاره دارند و اثر] کار آنها در موجودات یافت می شود اشیاء با کلمه منذ از زمان...) از ملک قدم خارج میشوند و با کلمه «قد» که محدودیت زمانی را می رساند از ازلیت بیرون می آیند و با کلمه لولای تکمله از کامل بودن دور می شوند. اشیاء از هم پراکنده شدند و بدینسان بر فاعل جدا کننده دلالت کردند و با یکدیگر مباین شدند و از وجود کسی که آنها را از یکدیگر متمایز کرده است،پرده برداشتند و بدین سان آفریننده اشیاء بر خردها آشکار و جلوه گر شد»( ابن بابویه قمی معروف به شیخ صدوق ابو جعفر محمد بن علی بن حسین، توحید، ۳۹٫۲.) 

امام رضا می فرماید: «ابزارها خود را می شناسانند و آلات و اسباب به همانندهای خود اشاره دارند و افعال و کردار اشیاء در خود آنها یافت می شود.... اگر موجودات از هم جدا نشده بودند تا بدین سان بیانگر وجود جدا کننده ای باشند و اگر از یکدیگر متمایز و متباین نمیشدند تا از این راه بر وجود خدایی که میان آنها تباین و تمایز ایجاد کرده دلالت کنند هرگز سازنده آنها بر خردها آشکار و هویدا نمی گشت(همو، عیون اخبار الرضا ، ۱۵۲٫۱)

از علی بن حسين بن على بن فضال از پدرش روایت است که به امام رضا عرض کردم از چه رو خداوند سبحانه و تعالی - آفریدگان را در انواع گوناگون آفرید و آنان را در یک نوع نیافرید؟

فرمود تا در پندارها نیاید که او ناتوان است و صورتی به پندار ملحدی خطور نکند مگر این که خدای عزوجل آفریده ای را بر آن صورت آفریده باشد تا کسی نگوید که آیا خداوند میتواند صورتی چنین و چنان بیافریند؟ و کسی صورتی را یاد نکند مگر این که آن را در آفریدگان خدای تبارک و تعالی موجود باشد و بدین سان با توجه به انواع گوناگون خلقش دانسته شود که خداوند بر هر چیزی تواناست.(همو، علل الشرایع ۱۴۰ ٫ ۱۳)