شخصیت علمی امام

شخصیت علمی امام رضا (علیه السلام) از مناظره های متعددی که با شخصیت های بزرگ علمی آن عصر صورت گرفته به خوبی روشن می شود البته مقدمات برخی از این مناظره ها توسط مأمون و با هدف زیر سؤال بردن شخصیت علمی امام (عليه السلام صورت می گرفت که همیشه با ناکامی او همراه بود. عبدالسلام هروی که در بیشتر نشستها و مناظره ها حضور داشته در این باره میگوید: «هیچ کس را از حضرت رضا علیه السلام) داناتر ندیدم و هیچ دانشمندی آن حضرت را ندیده مگر این که به علم برتر او گواهی داده است. در محافل و جلسات که گروهی از دانشمندان و فقها و دانایان ادیان مختلف حضور داشتند بر تمامی آنان غلبه یافت تا آن جا که آنان به ضعف علمی خود و برتری امام اذعان داشتند خود حضرت نیز می فرمود: در حرم پیامبر (صلى الله عليه و آله و سلم مینشستم و عالمان مدینه هرگاه در مسأله ای با مشکل رو به رو بودند و از حل آن ناتوان می ماندند به من رو می آوردند و پاسخ میگرفتند امام (عليه السلام بر ادیان و مکاتب مختلف و كتب و منابع آنان نیز آگاهی کافی داشت به طوری که در بحث با پیروان هر دینی به کتب آسمانی خود آنان استناد میکرد و پاسخ محکم و قانع کننده ای میداد یکی دیگر از مظاهر شخصیت علمی امام رضا (علیه السلام که شگفتی اطرافیان و شاهدان را همراه داشت آشنایی کامل حضرت به زبانهای مختلف بود. اباصلت هروی در این باره می گوید: «امام رضا (عليه السلام با مردم به زبان خودشان سخن میگفت به خدا سوگند او فصیح ترین مردم و داناترین آنان به هر زبان و فرهنگی بود. او می افزاید عرض کردم ای فرزند رسول خدا من در شگفتم از این همه اشراف و تسلط شما به زبان های گوناگون امام علیه السلام فرمود: من حجت خدا بر مردم هستم چگونه می شود خداوند فردی را حجت بر مردم قرار دهد ولی او زبان آنان را درک نکند مگر سخن امیر مؤمنان على (عليه السلام) به تو نرسیده است که فرمود: به ما «فصل الخطاب داده شده است و آن چیزی جز شناخت زبان ها نیست.